Η διερεύνηση των ερωτικών σχέσεων και των σεξουαλικών προτιμήσεων είναι ένα από τα κύρια χαρακτηριστικά της εφηβείας. Τα παιδιά με ενθουσιασμό ανακαλύπτουν τον εαυτό τους και τις προτιμήσεις τους μέσα από τις πρώτες τους προσπάθειες για φλερτ, σχέσεις και σεξουαλικούς πειραματισμούς. Ξέρω ότι σας ανησυχούν όλα αυτά αλλά είναι σταθμοί στο μονοπάτι που οδηγεί στην ενηλικίωση. Τα παιδιά χρειάζονται την κατανόηση, την υπομονή και την υποστήριξή μας προκειμένου να διαμορφώσουν τη σεξουαλική τους ταυτότητα, όσο κι αν αυτό μας ξεβολεύει. Αυτό που ίσως φαίνεται ακόμα δυσκολότερο για έναν γονέα είναι η διαχείριση και υποστήριξη ενός παιδιού που έλκεται από άτομα του ίδιου φύλου. Οι γονείς, ακόμα και σήμερα, αισθάνονται ανεπαρκείς να διαχειριστούν αυτήν τη διαφορετικότητα. Πώς, λοιπόν, αντιμετωπίζουμε έναν έφηβο που αρχίζει να αντιλαμβάνεται ότι είναι ομοφυλόφιλος;
Για τα περισσότερα παιδιά, η αγάπη και η υποστήριξη της οικογένειάς τους είναι ο ακρογωνιαίος λίθος για την αποδοχή του εαυτού τους. Στη σύγχρονη εποχή η ομοφυλοφιλία δε θεωρείται πια ταμπού, τουλάχιστον όχι στο βαθμό που αυτό ίσχυε στο παρελθόν. Η εφηβεία όμως είναι μια περίοδος κατά την οποία τα παιδιά προσπαθούν να “μοιάζουν” και όχι να διαφοροποιούνται από τους συνομηλίκους τους. Η δική σας αγάπη και αποδοχή θα λειτουργήσει σαν καταφύγιο, για να αντιμετωπίσουν ό,τι τους επιφυλάσσει ο περίγυρός τους μέχρι να μπορέσουν να σταθούν γερά στα πόδια τους.
Παρόλο που η επικοινωνία με τους εφήβους είναι μια δύσκολη υπόθεση, προσπαθήστε να δείχνετε πάντα πρόθυμοι και διαθέσιμοι για συζήτηση. Δείξτε ενδιαφέρον για τις δραστηριότητές τους, για τις παρέες τους, για τη μουσική που ακούνε, για τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν. Στρώστε τον δρόμο και για πιο δύσκολες συζητήσεις θίγοντας θέματα όπως η ασφάλεια κατά τη σεξουαλική επαφή, το δυσάρεστο συναίσθημα της πρώτης ερωτικής απογοήτευσης ή η δυσκολία του κόσμου να αγκαλιάσει το διαφορετικό. Μην αποφεύγετε τέτοιες συζητήσεις, αντίθετα ενθαρρύνετέ τις, έτσι ώστε να δώσετε βήμα στο παιδί να μιλήσει κι αυτό για εξίσου δύσκολα θέματα και να εκφράσει βαθύτερες σκέψεις.
Αν ανησυχείτε ή δυσκολεύεστε να αποδεχθείτε αυτό που συμβαίνει, αναζητήστε πρώτα συμβουλές και ενημέρωση από έναν ειδικό. Εσείς πρωτίστως, όχι το παιδί. Μιλήστε για τα δικά σας συναισθήματα και προβληματισμούς απέναντι στην πιθανή ομοφυλοφιλία του/της εφήβου και αναζητήστε απαντήσεις. Εκλογικεύσεις όπως “είναι απλώς μια φάση”, “φταίει εκείνος ο καινούριος φίλος του/της, το είχα καταλάβει εγώ” και “να βρούμε έναν ψυχολόγο να τον/την βοηθήσει να το ξεπεράσει” είναι υπεραπλουστεύσεις του θέματος και δε βοηθούν. Αντίθετα, θα κάνουν τον/την έφηβο να αισθανθεί ότι δε σέβεστε και δεν κατανοείτε αυτό που – πιθανότατα με πολύ κόπο και φόβο – μοιράστηκε μαζί σας.
Τα παιδιά είναι σκληρά πολλές φορές και – όσο κι αν λέμε ότι οι εποχές άλλαξαν ανεπιστρεπτί – ένα παιδί με διαφορετικότητα παραμένει ο ιδανικός υποψήφιος για πειράγματα και bullying ακόμα και στην εφηβεία. Έχοντας ανοιχτά κανάλια επικοινωνίας με το σχολείο και τους καθηγητές του παιδιού, αποκτάτε συμμάχους που θα σας ενημερώσουν αν πέσει κάτι στην αντίληψή τους ή θα σας βοηθήσουν – αν χρειαστεί – να διαχειριστείτε μια δύσκολη κατάσταση. Ούτως ή άλλως, είναι πάντα σοφό να συνεργαζόμαστε στενά με τους ανθρώπους που περνούν χρόνο με το παιδί μας.
Οι ανάγκες ενός εφήβου δεν αλλάζουν ανάλογα με τον σεξουαλικό του προσανατολισμό. Η διαμόρφωση διαπροσωπικών σχέσεων εκτός των ορίων της οικογένειας, η αναζήτηση της προσωπικής ταυτότητας, η διεκδίκηση της αυτονομίας, η αμφισβήτηση της εξουσίας και όλα όσα ξέρουμε ότι συνοδεύουν τη μετάβαση του ατόμου από την παιδική ηλικία στην ενηλικίωση συνεχίζουν να ισχύουν. Μην μπείτε στον πειρασμό απαγορεύσεων ή σημαντικών περιορισμών σε μία προσπάθεια να διαχειριστείτε την ομοφυλοφιλία του παιδιού. Η τάση του είναι να στραφεί προς τους συνομηλίκους του, μην μπείτε σε αυτή τη αντιπαράθεση, θα χάσετε!
Τα social media, το ξέρουμε καλά, έχουν εισβάλει ολοκληρωτικά στη ζωή μας. Σε ό,τι αφορά τα παιδιά, χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή αφού η ανωριμότητά τους και η διάθεσή τους να γνωρίσουν τον κόσμο και να πειραματιστούν τα καθιστά “εύκολη λεία” για πολλούς χρήστες των συγκεκριμένων εφαρμογών που δεν έχουν πάντα τις καλύτερες προθέσεις. Στην περίπτωση των ομοφυλόφιλων εφήβων, οι πλατφόρμες αυτές πολλές φορές χρησιμοποιούνται σαν μέσο για να αναζητήσουν άλλα άτομα με παρόμοια χαρακτηριστικά αφού δεν τους είναι ακόμα εύκολο να το κάνουν στο φυσικό κόσμο. Μιλήστε στα παιδιά για τους κινδύνους που υπάρχουν εκεί έξω και προσπαθήστε να έχετε μία βασική εικόνα της χρήσης συσκευών που κάνουν, χωρίς να ξεπερνάτε κάποια όρια ιδιωτικότητας που χρειάζεται να σεβόμαστε πάντα. Το σημαντικό είναι τα παιδιά μας μεγαλώνοντας να διαμορφώσουν έναν ευτυχισμένο, δημιουργικό εαυτό με διάθεση και κίνητρο για ζωή. Η σεξουαλική ταυτότητα είναι ένα σημαντικό κομμάτι αυτού του εαυτού και – αλίμονο – αν το προσαρμόζαμε σύμφωνα με τις απόψεις των άλλων και τις προσταγές της κοινωνίας.
Ό,τι κι αν διερευνά το παιδί σας, σταθείτε δίπλα του και βεβαιωθείτε ότι ξέρει ότι η αγάπη σας παραμένει ακλόνητη, όποιο κι αν είναι το αποτέλεσμα της διερεύνησής του. Αυτό και μόνο θα λειτουργήσει σαν φάρος για να βρει το παιδί τις σωστές απαντήσεις στα ερωτήματα του!